Konteyner Navlun Endeksi dip değeri gördü mü? Son birkaç gündür piyasa bunu tartışıyor.

Peki bu tartışmayı tetikleyen nedir? 20 Nisan 2023 tarihinde yayımlanan Drewry Dünya Konteyner Navlun Bileşik Endeksi… Endeks, 10.000 puan üzerinden başlayan 82 haftalık düşüş serisini ilk defa (kayda değer şekilde) yukarı kırdı: 1.709'dan 1.774'e tırmandı. Çan eğrisi hareketi tamamlanmış olabilir mi? Sadece bir haftada yüzde 4 oranındaki yükseliş odaklanılması gereken bir değişim olabilir mi?

Detaylara baktığımızda endeksi yukarı çeken faktörün Shanghai çıkışlı taşımalar olduğunu görüyoruz. Özellikle Shanghai - New York hattı yüzde 12 oranında yükseliş ile Pandemi dönemini hatırlatır oldu. Öte taraftan, Avrupa - ABD çıkan ve varış noktası Çin olan taşımalarda endeksteki düşüş devam ediyor.

Peki bu asitmetrik tablonun sebebi ne olabilir? Kimileri konteyner gemilerinin sürat düşürdüğünü, hatta Pandemi dönemine kıyasla daha yavaş seyrettiklerini belirtiyor. Sürat düşüşü taşıma kapasitesini azaltarak, navlun endeksinde yükselişe sebep olabilir. Ancak, gemilerin sadece Çin çıkışlı seyirlerde sürat düşürmesi de enteresan değil mi? Tüm bu görüntünün tek sebebi bu olamaz. Diğer bir etken de Los Angeles ve Long Beach'deki liman işçilerinin grevi olsa gerek. Kuşkusuz grevler limanlardaki beklemeyi uzatarak navlun endeksini yükseltebilir.

Meseleye taşıyıcılar açısından baktığımızda, elbette navlun endeksinin yukarı evrilmesini isteyeceklerdir. Aslında, taşıyıcıların navlun endeksini yukarı itebilmek için çabalamaya başladığını da gözden kaçırmamalıyız.

Taşıyıcıların bu refleksi endeksin ileride yükselişe geçebileceğinin işareti olabilir! Alphaliner veriler de bu destekliyor. Demirde bekleyen konteyner gemilerinin yavaş yavaş filoya dahil edilmesi, navlun endeksindeki yükseliş beklentisi olabilir. Kanımca taşıyıcılar endeksin 1.700 seviyelerden aşağı düşmesini istemiyor. Zira bu değerin altı Pandemi öncesi çağa dönmek anlamına gelir. Ama o dönemde fiyatlar/maliyetler bu denli yüksek değildi. 

Gerçek şu ki, endeks dibe vurduktan sonra gidebileceği tek yön vardır; yukarı! Eğer bu seviyeler dip ise, yukarı çıkması kaçınılmaz.

Bu aşamada finans literatürünün popüler bir teorisinden bahsetmek doğru olabilir; sürü davranışı. Finansal piyasalarda sürü davranışı piyasa momentumu ile ifade edilebilir. Eğer navlun endeksinin yükseleceğine dair belirgin bir ilgi/görüş varsa bu navlunlara yansır. Yukarı çıkan endekste momentuma yakalanmamak için önden davranmak isteyen taşıtanlar olabilir.

Hatırlarsanız, endeks hareketliliğinin arttığı dönemde uzun vadeli navlun kontratına olan talep azalmıştı. Şu sıralar, endeksin yukarı çıkacağı endişesi ile taşıtanların uzun vadeli kontratları tercih etmesi muhtemel. Bu tip bir sürü davranışı navlun endeksini yükseltebilecek diğer bir faktör olabilir. 

Burada yer alan bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.